در مقاله های گذشته، در مورد صنعت سینما و سینما به عنوان یک صنعت صحبت کردیم. ولی همانطور که پر واضح است، سینما یک هنر است، هنرجادویی هفتم که به مدد تکنولوژی توانسته است روز به روز باشکوه تر از همیشه در راستای اعتلای فرهنگ و تمدن بشری گام بردارد.
سینمای هالیوود یک سینمای صنعتی است، ولی ستارگان آن از کجا می آیند؟
قبل از هر چیز بد نیست کمی فکر کنیم و نقش های به یاد ماندنی و دوست داشتنی خودمان را در ذهن مرور کنیم. آیا همینطوری پریدن وسط؟ این همه حس و اشک و شخصیت، همگی تخیله؟ چطوری می آفرینن لامصب این همه کاراکتر متنوع رو؟ چطوری به این قدرت فیلمنامه مینویسن و با این استحکام کارگردانی میکنن؟ این همه هماهنگی از کجا میاد؟
حالا بد نیست بریم یه سری به اکتورز استودیو بزنیم و در مورد ویژگی های بازیگر ها و تربیتشون در اکتورز استودیو برای نقش آفرینی در فیلم های بزرگ هالیوودی صحبت کنیم.
الن هستم از استودیو مارولز، و این مقاله رو برای همه می نویسم. وقتی میگم همه، یعنی تنها برای هنرجوها و علاقمندان سینما نمی نویسم. برای همه شماهایی می نویسم که فیلم میبینین، و دوس دارین بیشتر در مورد فیلم هایی که میبینین اطلاعات داشته باشین. چرا که این حق شماست که این اطلاعات رو داشته باشین، تا بتونین شما هم همون تاثیراتی رو از فیلمهای روز جهان که تماشا می کنید بگیرید که کشورهای پیشرفته میگیرن. و فراموش نکنید سینما یک ابزار ارتباط فرهنگیه و برای ارتقاء سطح فرهنگ جهانی کوشش می کنه. سینما درس انسانیت و حقیقته، و فرقی نمیکنه این درسها در تمام زمینه ها به کار آدم میان!
دست خودش نیست سینما، از اونجایی که با چشم یعنی حساس ترین و پردازشگر ترین عضو بدن انسان که به مغز ارتباط تنگاتنگی داره ارتباط برقرار می کنه، خواه نا خواه داره مدام آموزش می ده!
این مقاله رو به زبان عامیانه و راحت برای شما مینویسم. تا همه باهاش ارتباط بگیرین و درکش کنین و امیدوارم ازش لذت ببرین.
پس با استودیو مارولز همراه باشین!
اکتورز استودیو کجاست؟ لی استراسبرگ کیه؟
اکتورز استودیو کجاست؟ قبل از پاسخ به این پرسش، بد نیست بیایم کمی در مورد هنر بازیگری و تئاتر صحبت کنیم، با لی استراسبرگ آشنا بشیم و ببینیم این همه نیروی کارآزموده تو هالیوود از کجا تغذیه میشن.
اواخر قرن هجدهم میلادی بود که برای اولین بار در جهان، تکنیک های بازیگری در روسیه و در تئاتر سلطنتی، توسط کنستانتین استانیسلاوسکی مدون شدن. این تکنیک که به اسم تکنیک استانیسلاوسکی معروفه، امروزه یکی از اصلی ترین تکنیک هاییه که بازیگران تئاتر و همینطور سینما ازش استفاده می کنن و تکنیکی هست بسیار مفصل و بر پایه تربیت احساسات بازیگر بنا شده. یعنی بازیگر به قول معروف با نقش یکی میشه و نقش رو در خون خودش شستشو میده و به عرضه و تماشا میزاره. در این تکنیک، بازیگر نه تنها اینکه خودش درگیر احساسات نقشش میشه و به نقشش بدل میشه، بلکه تماشاگران رو هم به شکلی حسی درگیر نقش و فضای اثر می کنه. این تکنیک علاوه بر اینکه بسیار منسجم و قویه، معایب خودشو هم داره که بیشتر برمیگرده به همین درگیری شدید عاطفی در درجه اول برای بازیگر و در درجه دوم برای تماشاگری که این اجرا رو تماشا می کنه.
کمی بعد و درست در زمان جنگ جهانی دوم، شاعر، نویسنده، فیلسوف و کارگردانی به نام برتهولد برشت در آلمان، دست به ابداع و تدوین سبک جدیدی در اجرا و تکنیکی برای بازیگری میزنه که به شکلی در برابر این تکنیک استانیسلاوسکی قرار میگیره و هدفش اینه که بازیگر و تماشاگر به هیچ عنوان درگیر حاشیه های عاطفی نشن و بازیگر همیشه جوری روی صحنه بازی کنه که با نقشش قاطی نشه و حتی تماشاگران هم بدونن که این یک اجراست و واقعیت پنداری نکنن. این تکنیک به تکنیک فاصله گذاری برشت معروفه.
کمی بعد در سال 1969، یک بازیگر کارگردان تئاتر آمریکایی به نام لی استراسبرگ، تصمیم میگیره که تکنیک استانیسلاوسکی رو بر اساس نیازهای روز تئاتر و بر اساس بازیگری سینما بازنویسی و تدوین کنه و اونو آداپته و به روز کنه. پس دست به خلق تکنیکی میزنه به نام متد، که در این تکنیک به نوعی میشه گفت اشکالات تکنیک استانیسلاوسکی رو اصلاح میکنه. و اینجاست که ساختمانی رو در شهر نیویورک و نزدیک برادوی ، مرکز تئاتر نیویورک کرایه می کنه و اولین دوره های بازیگری به شیوه متد رو برگذار میکنه.
همونطور که میبینید، حتی مرلین مونرو هم از شاگرد های این مدرسه اکتورز استودیو بوده، مارلون براندو، جیمز دین، آل پاچینو، رابرت دنیرو … و بسیاری از ستاره های درخشان سینمای جهان دانش آموخته این مدرسه و استودیو هستند. و این تکنیک متد، تکنیکی بود که سینمای حرفه ای هالیوود بر پایه آن بنا شد.
تکنیک بازیگری متد خیلی مفصل و مدون است و همیشه بر اساس نیازهای روز سینما و تئاتر و نیازهای اجتماعی به روز میشود. اینجا بد نیست کمی در مورد مهارت بازیگری در شیوه متد بدانیم. یکی از همراهان لی استراسبرگ که خود یکی از بزرگترین بازیگران تئاتر برادوی نیویورک و مدرسان بزرگ بازیگری بوده است استلا آدر نام دارد که کتابهای نوشته شده توسط او در مورد فوت و فن بازیگری در آکادمی های جهان تدریس می شوند. استلا آدلر در واقع یکی از تاثیر گذار ترین مدرسان مدرسه بازیگری لی استراسبرگ و یا همان اکتورز استودیو بوده است. در کتابی به نام درس های بازیگری، استلا آدلر در مورد یکی از تکنیک های بازیگری صحبت میکند و از آن به عنوان جعبه خاطرات یاد می کند. جعبه خاطرات در حرفه بازیگری از دید استلا آدلر جعبه و صندوقچه ای است با کلی خاطرات مختلف، که هر خاطره یادآور حسی خاص در بازیگر می شود. به عنوان مثال، وقتی یک بازیگر در صحنه ای از فیلم به مرگ عزیزی عکس العمل احساسی نشان می دهد، برای اجرای این عکس العمل روی صحنه، لازم است به خاطره ای مشابه در زندگی واقعی خود رجوع کند. خاطره ای برابر با مرگ یک عزیز ، و اینجا دقیقا همان حس را که در هنگام شنیدن خبر فوت یا دیدن صحنه کشته شدن عزیزش با آن مواجه شده است را بازسازی کند.
بنابراین خیال نکنین اگه یه بازیگر خفن مثل دیکاپریو در فیلم اینسپشن در نقش کاب، وقتی مال همسرش خودش را از پنجره هتل به پایین پرتاب می کند ، شروع با فحاشی و گریه و زاری می کند، ادابازی است، و اینکه این بازیگر میلیونر خیلی خوشحال و هپی است … ایشون یه صحنه از زندگی واقعی خودشونو واسه شما به نمایش گذاشتن و برای آفریدن این صحنه از یکی از خاطرات واقعیشون استفاده کردن و با استفاده از این تکنیک بازیگری متد، اون خاطره واقعیشونو برای شما بازآفرینی کردن و به اجرا گذاشتن …
در استودیو مارولز در درسهای بازیگری کارگاهی، به تدریس این تکنیک نیز پرداخته خواهد شد.
سکانسی از فیلم Inception
در اکتورز استودیو چه می گذرد؟
همانطور که پیش تر نیز گفته شد، اکتورز استودیو یا همان مدرسه بازیگری لی استراسبرگ، محلی بود که لی استراسبرگ و همراهانش که همه از اهالی تئاتر برادوی Broadway نیویورک بودند، پس از تمرین و استمرار متد بازیگری استانیسلاوسکی، با تکنیک متد، که توسط لی استراسبرگ مکتوب شد، به تربیت بازیگران پرداختند. بازیگران بزرگی چون مارلون براندو، همان پدرخوانده معروف، که نقشش هیچ گاه در تاریخ تکرار نخواهد شد، از شاگردان لی استراسبرگ و همین مدرسه اکتورز استودیو بوده است. از آنجایی که در حیطه هنرهای نمایشی و سینما، هیچکدام از شاخه ها از همدیگر جدا نیستند ، بلکه به وسیله هم کامل می شوند، نویسندگان و کارگردانهای زیادی هم در این مدرسه شروع به فعالیت کردند و به این شکل پیوند میان هالیوود و اکتورز استودیو و تئاتر در آمریکا رابطه تنگاتنگی ایجاد شد.
مدرسه اکتورز استودیو در واقع اصلا شبیه دانشگاه و یا آکادمی های هنرهای نمایشی دیگر نیست. کاملا شبیه به یک کارگاه است که در آن همه ی هنرجوها و اساتید، براش شکل دادن و ارتقای اتودهای بازیگری در یک فعالیت جمعی شرکت کرده و تجربیاتشان را به اشتراک می گذارند، و با اینکه لی استراسبرگ که خود تکنیک متد را تدوین کرده است دیگر در قید حیات نیست، این وارثان او هستند که در این فرایند همکاری گروهی این تکنیک را مدام باسازی و به روز رسانی می کنند.
به طور کل تمامی بازیگران جهان، با حضور یافتن در اکتورز استودیو و طی دوره ها و اتود ها مدام خود را به روز رسانی می کنند. امروزه اکتورز استودیو به پایگاه فرهنگی سینما و تئاتر جهان ، خصوصا سینما بدل شده و بازیگران و کارگردانان و سایز دست اندر کاران این حیطه، مدام در این پایگاه فرهنگی در حال تقابل فرهنگ و دانش نوی این حیطه و همگام سازی هستند.
و این مسئله به شکل نسل بعد از نسل ادامه دارد. به عنوان مثال آلپاچینو که روزی شاگرد لی استراسبرگ بود , و بعد خود استاد شاگردان دیگر.
به مثالی نگاه می کنیم تا با روند فعالیت در اکتورز استودیو بیشتر آشنا شویم و ربط آن را با فرهنگ و تکنیک در سینما و تئاتر روز هالیوود و جهان (متاسفانه غیر از ایران) بدانیم.
از پدر خوانده با فرانسیسکو فورد کوپولا
تا چشمان باز کاملا بسته با استنلی کوبریک
