در فیلمها، در هر ژانری که تماشا کنیم، همیشه با یک سری از شخصیت های خاص طرف هستیم که خیلی به یادماندنی هستن. این شخصیت ها، فرقی نمیکنه چه منفی و چه مثبت، ساختاری دارن که بیننده و تماشاگر به راحتی میتونه باهاشون همذات پنداری کنه و باهاشون در طول فیلم همراه بشه. به این شخصیت ها میگن شخصیت های پایه، شخصیت های کهن الگو و یا کاراکتر های آرکیتایپ.
در این مقاله از استودیو مارولز قراره در مورد این شخصیت ها صحبت کنیم، پس با ما همراه باشید.
شخصیت های کهن الگو یا آرکیتایپ
کارل گوستاو یونگ، روانشناس بزرگ سوئیسی، برای هر ویژگی و خصیصه در انسان ریشه و الگوی کهنی در نظر میگیرد. این کهن الگوها دقیقا نمادی از رفتارهای مختلف بشری هستند که برای درک بهتر به دسته های کوچکتر شکسته شده اند.
یونگ اعتقاد دارد که در زندگی، چیزهایی وجود دارند که برای انسان ها آشنا هستند و انسان از ابتدای زندگی اش تحت تاثیر بازآشنایی با محیط پیرامون خویش است و زمان شامل حال این مسائل نمی شود. یونگ این مسیر بلند را تقسیم بندی میکند و به دسته های مختلف تقسیم میکند.
این دسته بندی ها رفتار ها و عملکرد های انسانی را قابل درک تر و تعریف پذیر تر میکنند و به نماد مرجع تبدیل شدند.
امروزه از این کاراکتر ها در سینمای جهان به وفور به چشم میخورد. دلیل استفاده از این کاراکتر ها این است که شخصیت های کهن الگو، دقیقا ساخته شده از اصیل ترین و ابتدایی ترین اشکال رفتار انسانی هستند.
رفتار های این شخصیت های کهن الگو رابطه ی تنگاتنگی با رفتارهای آدمها دارند و تماشاگران به راحتی با آنها ارتباط برقرار کرده و همذات پنداری میکنند. یونگ این شخصیت های کهن الگو را به دوازده دسته تقسیم بندی کرده است که در ادامه در مورد هر یک از آنها به صحبت خواهیم پرداخت و مثال خواهیم آورد.
برخی از شخصیتهای کهن الگویی به خوبی شناخته شدهاند – برای مثال قهرمان – در حالی که برخی دیگر مانند دانا و عاقل کمتر در خارج از محافل ادبی مورد بحث قرار میگیرند. در حالی که برخی از کهن الگوها به راحتی خود را در اختیار قهرمانان یا افراد شرور قرار می دهند، شایان ذکر است که هر یک از این کهن الگوها می توانند برای شخصیت های خوب، بد، اصلی یا فرعی اعمال شوند.
در اینجا 12 کهن الگوی رایج شخصیت و همچنین نمونه هایی از کهن الگو در آثار مشهور ادبیات و فیلم آورده شده است.
1
بی گناه
انواع شخصیت های کهن الگو
بی گناه
همیشه در انتظار خوشبختی، اهل نیکی، مثبت گرا، به دنبال امنیت، عاطفی و اکثرا جوان
قدرت ها
اخلاق، مهربانی، اخلاص
نقطه ضعف ها
آسیب پذیر، ساده لوح، به ندرت ماهر
2
آدم عادی
انواع شخصیت های کهن الگو
آدم عادی
همیشه دنبال روابطشه و در جستجوی منافعشه. به نظر حمایت گر میرسه، باوفاست و افتاده.
قدرت ها
زمینی، نمکی از زمین، قابل ارتباط
نقطه ضعف ها
فاقد قدرت های ویژه، اغلب برای اتفاقات آینده آماده نیستند
3
قهرمان
انواع شخصیت های کهن الگو
قهرمان
همیشه در حال انجام یک ماموریت ویژه برای نجات دنیاست. شجاع است، جسور است و اندیشه دارد.
قدرت ها
شجاعت، استقامت، افتخار
نقطه ضعف ها
اعتماد به نفس بیش از حد، غرور
4
شورشی
انواع مختلف شخصیت های کهن الگو
شورشی
قوانین را نقض میکند و محدودیت ها را می شکند. همیشه ایجاد شورش و ناامنی میکند.
قدرت ها
تفکر مستقل، فضیلت، مدیون هیچ لطفی نیست
نقطه ضعف ها
خود درگیر، بالقوه جنایتکار
5
جستجوگر
انواع شخصیت های کهن الگو
جستجوگر
عاشق سفر و کشق تجربیات جدید. عاشق ماجراجویی و ریسک
قدرت ها
کنجکاو، رانده شده، با انگیزه خودسازی
نقطه ضعف ها
بی قرار، غیر قابل اعتماد، هرگز راضی نیست
6
خلاق و سازنده
انواع شخصیت های کهن الگو
خلاق و سازنده
تخیل گرا و الهام گرا هستند، تمام تلاش خود را میکنند تا چیزی خلق کنند که بیشترین استفاده را داشته باشد و تا حالا کسی موفق به ساخت آن نشده باشد.
قدرت ها
خلاقیت، اراده، اعتقاد
نقطه ضعف ها
درگیر شدن با خود، تک فکری، فقدان مهارت های عملی
7
قانونگذار
انواع مختلف کاراکتر های کهن الگو
قانون گذار
از میان هرج و مرج قانون وضع میکند، اغلب کنترل همه چیز را به دست دارد و هشیار است و همواره در جایگاه پاسخگو قرار دارد.
قدرت ها
قدرت مطلق، موقعیت، منابع
نقطه ضعف ها
دوری، مورد بیزاری دیگران، دور از تماس
8
جادوگر
انواع شخصیت های کهن الگو
جادوگر
همیشه آرزو دارد چیزی بسازد که رویاها را به حقیقت بپیونداند. قدرت های ماورایی و روحانی دارد.
قدرت ها
دانایی مطلق، قدرت مطلق، انضباط
نقطه ضعف ها
فسادپذیری، تکبر
9
عاشق
انواع شخصیت های کهن الگو
عاشق
این شخصیت همیشه لحظات رومانتیک به یاد موندنی خلق میکنه، عشق منتشر میکنه و اشتیاق داره، ویژگی اصلیش اینه که رومانتیکه و متعهده.
قدرت ها
انسانیت، محکومیت، شور عشق
نقطه ضعف ها
ساده لوحی، بی منطقی
10
حمایتگر
انواع شخصیت های کهن الگو
حمایتگر
از دیگران حمایت و نگهداری میکند، همیشه همراه است، فداکاری می کند، آدم خیری است.
قدرت ها
با افتخار، با وفا، از خود گذشته
نقطه ضعف ها
کمبود جاه طلبی هنگام رهبری
11
دلقک
انواع شخصیت های کهن الگو
دلقک
کارش شوخی و خندس و لذت ایجاد میکنه، همیشه دوست داره یه کار شیطنت آمیز و حتی گاها شرورانه انجام بده
قدرت ها
خنده دار، خلع سلاح، روشنگر
نقطه ضعف ها
می تواند زشت و سطحی باشد
12
عاقل و دانا
انواع شخصیت های کهن الگو
عاقل و دانا
تعهد داره که برای نگاهی بهتر به آینده ی دنیا گام برداره، همیشه به یک معلم یا مرشد متفکر اتکا میکنه و ازش راهنمایی میگیره.
قدرت ها
خرد، تجربه، بینش
نقطه ضعف ها
محتاط، مردد برای پیوستن به عمل
جوزف کمپبل و کاراکتر های کهن الگو
جوزف کمپبل یکی از اسطوره شناسان و نظریه پردازان معاصر است که در زمینه ادبیات فعالیت های گسترده ای داشته است. او بر اساس نظریات ساختار گرایانی چون جیمز فریزر و کارل گوستاو یونگ هشت مدل برای شخصیت های کهن الگو یا آرکیتایپ ارائه داده است که به شرح زیر میباشند:
- قهرمان
- راهنما
- دوست و متحد
- پیک و قاصد
- مسخره باز و کلک
- تغییر شکل دهنده
- محافظ
- سایه
ایدههای کمپبل در میان فیلمسازان هالیوود، به ویژه جورج لوکاس، که در مورد ساخت شخصیت لوک اسکای واکر از جنگ ستارگان حول ضربات داستانی سفر قهرمان صحبت میکرد، طنینانداز شد. این امر باعث شد که لوک بیشتر به شخصیتی «کلاسیک» تبدیل شود، زیرا نظریه کمپبل از مطالعه گسترده ادبیات کلاسیک و تئاتر بیرون آمد.
میخواهید فیلم نامه نویس شوید؟ میخواهید فیلم نامه نویسی را اصولی یاد بگیرید؟
آموزش های متنی و تصویری استودیو مارولز را دنبال کنید. استودیو مارولز آخرین تکنیک ها و به روز ترین روش های آموزش سینما در جهان را در اختیار شما علاقمندان این حرفه قرار خواهد داد.